ალასკიდან ვაშინგტონამდე – როგორ აბრუნებს „ქართული ოცნება“ ტრამპ–პუტინის შეხვედრის კონტექსტს

ევროპელი ლიდერები ალასკასა და ვაშინგტონში გამართული მოლაპარაკებების შემდეგ კვლავ განაგრძობენ მსჯელობას უკრაინის უსაფრთხოების გარანტიების ფორმატზე. საქართველოს 2008 წლის გამოცდილება დასავლეთს ახსენებს, რომ პუტინის მიზნები წლების განმავლობაში უცვლელია და რუსეთთან მოლაპარაკებები საიმედოდ ვერ ითვლება. ამ ფონზე, მსოფლიო ყურადღება მიპყრობილია სამხრივ შეხვედრებს, რომელშიც მონაწილეობენ უკრაინის, აშშ-ისა და რუსეთის ლიდერები.

ტრამპ–პუტინის შეხვედრის პირველი შთაბეჭდილება

ალასკის სამიტის შემდეგ პოლიტიკური შეფასებები სხვადასხვაგვარი იყო: ტრამპს თითქოს არაფერი წაუგია, მაგრამ საბოლოოდ ბევრისთვის პუტინი მაინც უფრო მომგებიან პოზიციაში აღმოჩნდა. ევროპელი პარტნიორები ამერიკის პრეზიდენტს ურჩევდნენ, უკრაინა არ დაეყენებინა კაპიტულაციის რისკის წინაშე. ამას ადასტურებს პოლონეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის, რადოსლავ სიკორსკის, განცხადებაც – მშვიდობის საფუძველი აგრესორზე ზეწოლაა და არა მსხვერპლისგან დათმობების მოთხოვნა.

„ქართული ოცნების“ რეაქცია – დეზინფორმაცია და დამამცირებელი რიტორიკა

საქართველოშიც არ დაყოვნებულა მმართველი პარტიის რეაქცია. როცა ევროპა ხმამაღლა უჭერდა მხარს უკრაინას, „ქართული ოცნების“ წარმომადგენლებმა კვლავ გაიმეორეს შეთქმულების თეორიები. უკრაინელი ხალხისა და პრეზიდენტის მიმართ დამამცირებელ განცხადებებში ლიდერობა თეა წულუკიანმა მოიპოვა, რომელმაც შეუფერებელი ხუმრობით სცადა არა მხოლოდ ომში მყოფი ქვეყნის პრეზიდენტის, არამედ ევროპის ლიდერების გაკრიტიკება.

თუმცა პუტინი–ტრამპის შეხვედრით გამოწვეული მმართველი პარტიის სიხარული ხანმოკლე აღმოჩნდა: 18 აგვისტოს ვაშინგტონში მსოფლიომ იხილა ერთიანი, ძლიერი და პრინციპული ევროპა უკრაინის გვერდით.

ვის გულშემატკივრობს „ქართული ოცნება“?

უცნობია, ეცინება თუ არა ვინმეს წულუკიანის ხუმრობებზე, მაგრამ მისი სტატუსი კიდევ ერთხელ აჩვენებს, ვის ინტერესებს ემთხვევა მმართველი ძალის პოზიცია პუტინის ომში. პარტია „ახალის“ წევრი გიორგი ბოტკოველი „Tiflis24“-თან დეტალურად საუბრობს „ქართული ოცნების“ რუსული სტილის პროპაგანდაზე.

„მშვიდობა“ – როგორ გამოიყენეს მმართველებმა ტრამპ–პუტინის შეხვედრა საკუთარი ნარატივისთვის?

ბოტკოველის შეფასებით, „ქართული ოცნება“ მუდმივად ცდილობს კონტექსტის დამახინჯებას. მათი ინტერპრეტაციით, ტრამპის მიერ წარმოებული დიპლომატიური პროცესები თითქოს ზოგად „მშვიდობას“ უკავშირდება, მაშინ როცა რეალური მიზანი ახალ გეოპოლიტიკურ წესრიგზე მუშაობაა, სადაც აშშ განსაზღვრავს თამაშის წესებს.

ტრამპი პუტინს სთავაზობს დიპლომატიურ შესაძლებლობას ცეცხლის შეწყვეტისთვის, მაგრამ ეს არ ნიშნავს ტერიტორიების დათმობას უკრაინისთვის. აშშ ცდილობს ომი დასრულდეს, ხალხის დაღუპვა შეწყდეს და ამავე დროს რუსეთი ბოლომდე არ დაინგრეს – რადგან ეს ჩინეთს გააძლიერებდა.

„ქართული ოცნება“ ამ პროცესს საკუთარი ნარატივისთვის იყენებს, თითქოს მშვიდობაზე საუბრისას უკრაინის სუვერენიტეტის დათმობა იქნებოდა ბუნებრივი გზა. მაგრამ ვაშინგტონში გამართული შეხვედრა პირიქით – ნათელი მაგალითი აღმოჩნდა, რომ ტრამპი მზად არის ევროპელებთან ერთად შექმნას ნატოს მე-5 მუხლის მსგავსი უსაფრთხოების მოდელი უკრაინისთვის.

„აბა ომი გინდათ?“ – მმართველი პარტიის მიერ შექმნილი ცრუ დილემა

მმართველი გუნდის ლიდერები ცდილობენ შექმნან შთაბეჭდილება, თითქოს საქართველო ომში ჩართვის ზღვარზე იმყოფებოდა. ბოტკოველი ხაზს უსვამს: ალასკის შეხვედრის რაიმე დეტალი ამას არ ადასტურებს.

მოლდოვა საუკეთესო მაგალითია – პროდასავლური ხელისუფლება, დაჩქარებული ინტეგრაცია, ომში ჩართვის საფრთხოს გარეშე. საქართველოსაც ჰქონდა შესაძლებლობა უკრაინასა და მოლდოვასთან ერთად დარჩენილიყო „ასოცირების ტრიოში“ და არავინ ჩართავდა ომში. „ქართული ოცნება“ კი საკუთარი ანტიდემოკრატიული ნაბიჯების გასამართლებლად მუდმივად იმეორებს ერთსა და იმავე სქემას: თითქოს მათ ქვეყნის „დაცვა“ შეძლეს.

„კარგი ტრამპი – ცუდი ტრამპი“: რატომ იცვლის „ოცნება“ პოზიციას?

ბოტკოველის აზრით, „ქართული ოცნება“ ყოველთვის ირჩევს რუსულ გზას. ალასკის შეხვედრის შემდეგ წარმოჩნდა, რომ პუტინთან დათბობის შანსი იყო, ამიტომ ტრამპი მათთვის უცებ მისაბაძ ლიდერად იქცა. თუ ტრამპის ნაბიჯები ემთხვევა პუტინის ინტერესებს – ქება; თუ დაპირისპირდება – მაშინ ტრამპი „დიფ სტეიტის მსხვერპლი“ ხდება.

მმართველი გუნდის ნარატივები მთლიანად პუტინის ქცევაზეა დამოკიდებული და არა საქართველოს სუვერენიტეტზე.

წულუკიანის განცხადება – სუფთა პრორუსული სენტიმენტი?

ბოტკოველი მიიჩნევს, რომ წულუკიანის განცხადება პირდაპირ აჩვენებს, რომ პარტია გულშემატკივრობს პუტინის გამარჯვებას. მისთვის მიუღებელია ის ფაქტი, რომ ზელენსკი ევროპელ ლიდერებთან ერთად შეხვდა ტრამპს და პუტინის სცენარში მოსალოდნელი ზეწოლა ვერ განხორციელდა. სწორედ ეს რეალობა გახდა მმართველი პარტიის აგრესიული რიტორიკის წყარო.

ტრამპი, პუტინი და „ქართული ოცნება“ – საით უბიძგებს საქართველო?

„ქართული ოცნება“ თითქოს ფიქრობს, რომ თუ ტრამპი პუტინთან შეთანხმდება, საქართველო ავტომატურად მოექცევა უკეთეს მდგომარეობაში. მათი ხედვით, რუსეთი არის „გამტარი ხაზი“ აშშ-თან ურთიერთობების დასალაგებლად. მიზანია – არავინ მოსთხოვოს საქართველოში დემოკრატია, უფლებები, სასამართლოს დამოუკიდებლობა.

თუმცა რეალობა სხვაა: ტრამპის გარემოცვის წევრებმა მკაფიოდ განაცხადეს, რომ პარტნიორობა იმ ქვეყნებთან არ შენდება, სადაც ოპოზიციონერები და ჟურნალისტები ციხეში სხედან. ამიტომ „ოცნებას“ დღემდე არ აქვს კომუნიკაცია ტრამპის ადმინისტრაციასთან.

მოვლენების ქრონოლოგია

15 აგვისტო – ალასკის სამიტი, სლოგანი: „სწრაფვა მშვიდობისკენ“

შეხვედრაზე პუტინმა მოითხოვა:

• გაეცნოთ რუსეთის სუვერენიტეტი ოკუპირებულ ყირიმზე;

• სანქციების ნაწილის მოხსნა;

• უკრაინული ჯარების გაყვანა დონეცკისა და ლუგანსკიდან;

• რუსული ენისთვის ოფიციალური სტატუსის მინიჭება უკრაინის ნაწილში;

• რუსეთის მართლმადიდებლური ეკლესიის შეუფერხებელი მოქმედება უკრაინაში;

• მზადყოფნა მცირე ტერიტორიების დაბრუნებაზე სუმისა და ხარკოვის რეგიონების ჩრდილოეთიდან.

  
  

18 აგვისტო – ვაშინგტონის შეხვედრა

შეხვედრაში მონაწილეობდნენ ტრამპი, ზელენსკი და ევროპელი ლიდერები.ევროპის გზავნილი მკაფიო იყო:ტერიტორიული საკითხები ვერ გადაწყდება პუტინის სცენარით, უკრაინა ევროპულია და ევროპა ვერ დაუშვებს, რომ საზღვრები რუსეთმა განსაზღვროს.

განიხილეს:

• უსაფრთხოების გარანტიები უკრაინისთვის;

• ბავშვების დაბრუნების საკითხი;

• პუტინ–ზელენსკის შესაძლო ფორმატები;

• ტრამპის განცხადება მათი პირადი შეხვედრის ორგანიზებაზე.

ალასკის შეხვედრებმა კიდევ ერთხელ აჩვენა, რომ პუტინი კვლავ ცდილობს უკრაინის სუვერენიტეტის უგულებელყოფას. ვაშინგტონის რეაქციამ – ევროპული ერთიანობის ხაზგასმით – ეს სცენარი ჩაშალა. საქართველოში კი „ქართული ოცნება“ კვლავ რჩება პუტინის ინტერესებთან თანხვედრაში და საზოგადოებას დეზინფორმაციული ნარატივებით აწვდის შეცვლილ რეალობას.