ერთი ხმა სისტემის წინააღმდეგ

თეთრიწყაროს რაიონული სასამართლოს მოსამართლე ვლადიმერ ხუჭუა, დღეს პრაქტიკულად ერთადერთი მოსამართლეა, რომელმაც გაბატონებული დუმილი დაარღვია და ღიად დაუპირისპირდა სასამართლო სისტემაში გამყარებულ უსამართლობას. ფართო საზოგადოებამ, მისი სახელი, განსაკუთრებით 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ დაიმახსოვრა. სწორედ ამ პერიოდიდან ვლადიმერ ხუჭუა, სამართლიან, პრინციპულ, პრეცედენტულ და საზოგადოებრივი მნიშვნელობის მქონე საქმეებთან ასოცირდება.

თეთრიწყაროს მოსამართლემ, ვლადიმერ ხუჭუამ დააკმაყოფილა „ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის” სარჩელი, რომელიც ხმის ფარულობის უფლების დარღვევას ეხებოდა. მოსამართლე ვლადიმერ ხუჭუამ სასამართლო სხდომაზე ექსპერიმენტით დაადგინა ხმის ფარულობის დარღვევის რამდენიმე ფაქტი. შედეგად, მოსამართლემ გააუქმა №25 წალკის საარჩევნო ოლქში შემავალი 18 საარჩევნო უბნისა და №26 თეთრიწყაროს საარჩევნო ოლქში შემავალი 13 საარჩევნო უბნის შედეგი.

2012 წლიდან, ვლადიმერ ხუჭუა მოსამართლის მანტიას ატარებს და გადაწყვეტილებებს საკუთარი სინდისის, პროფესიული პასუხისმგებლობისა და სამართლის პრინციპებზე დაყრდნობით იღებს. იგი ხმას იმ დროს იღებს, როდესაც სასამართლო სისტემა დადუმებულია და სწორედ ეს ხდის მის პოზიციას გამორჩეულს, იშვიათსა და საზოგადოებისთვის მნიშვნელოვანს. მეორე პრეცედენტი უკავშირდება 2025 წელს, ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსში განხორციელებულ ცვლილებებს.

2025 წლის 1 დეკემბერს ცნობილი გახდა, რომ თეთრიწყაროს რაიონული სასამართლოს მოსამართლე ვლადიმერ ხუჭუამ შეაჩერა თავისი განსახილველი 4 ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა საქმის წარმოება. ვლადიმერ ხუჭუა ითხოვს, რომ საკონსტიტუციო სასამართლომ კონსტიტუციასთან შეუსაბამოდ ცნოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსში 2025 წლის ზაფხულში შეტანილი ის ცვლილებები, რომლებიც შეეხება მათ შორის: სამართალდარღვევის ჩადენისთვის დაკისრებული ჯარიმის გადაუხდელობისას ადმინისტრაციული პატიმრობის სავალდებულოდ შეფარდებას“;

შეგახსენებთ, რომ ეს არის ის კანონი, რომლის გამოყენებითაც ყველაზე ხშირად აპატიმრებენ რუსთაველის გამზირზე გამართული აქციის მონაწილეებს.

ჩვენ ჩავწერეთ ინტერვიუ მოსამართლე ვლადიმერ ხუჭუასთან, რომელსაც სრულად და უცვლელი სახით გთავაზობთ.

Tiflis24: დავიწყოთ თქვენი საკონსტიტუციო წარდგინებებით. “ოცნების” კანონით, ჯარიმის გადაუხდელობის გამო ადამიანი შეიძლება, ხანგრძლივ პატიმრობაში გაუშვან ისე, რომ მოსამართლეს ინდივიდუალური შეფასების უფლება არც ჰქონდეს - განგვიმარტეთ რატომ არის ეს ნორმა არაკონსტიტუციური?

ადამიანის ფუნდამენტური უფლებების დარღვევა - 2025 წლის ზაფხულში შევიდა ცვლილებები საკანონმდებლო ნორმებში, რომლებიც უკავშირდება წვრილმან ხულიგნობასა და პოლიციელის კანონიერი მოთხოვნისადმი დაუმორჩილებლობას. კანონმდებელმა შეზღუდა მოსამართლე იმასთან დაკავშირებით, რომ თუ განიხილება საქმე იმ პირის მიმართ, ვისაც ადრე ჰქონდა ჩადენილი მსგავსი სამართალდარღვევა, დაეკისრა ჯარიმა და ვერ შეძლო - ხაზგასმით ვერ(!!!) შეძლო, ამ ჯარიმის გადახდა, კანონმდებელმა თქვა, რომ ამ ადამიანის მიმართ უნდა გავრცელდეს 173-ე მუხლის შემთხვევაში [პოლიციელის კანონიერი მოთხოვნის დაუმორჩილებლობას] მინიმუმ 30-დღიანი ადმინისტრაციული პატიმრობა.

ეს ხდება ისე, რომ მოსამართლეს არ ჰქონდეს შესაძლებლობა, შეაფასოს ადამიანის კონკრეტული პიროვნული მახასიათებლები: წარსული, საქმიანობა, სოციალურ-ეკონომიკური მდგომარეობა, და სხვა მახასიათებლები, რომლებიც მოსამართლეს მისცემს საშუალებას, რომ ამ პირს ინდივიდუალურად განუსაზღვროს სახდელი.

სოციალურ-ეკონომიკური დისკრიმინაცია - ადამიანს, რომელსაც აქვს მატერიალური საშუალება, მისი ფინანსურ-ეკონომიკური მდგომარეობა აძლევს საშუალებას, გადაიხადოს ჯარიმა 2000-5000 ლარამდე, ნორმატიულ დონეზე მას პატიმრობა არ ემუქრება. თუმცა იმ ადამიანს, ვისაც არ აქვს ამის საშუალება, მისი სოციალური, ეკონომიკური მდგომარეობა არ აძლევს საშუალებას, ფიზიკურად გადაიხადოს თანხა და ეს წინასწარვე ცნობილია, როგორც მისთვის, ასევე, სასამართლოსათვის, რადგან აცხადებს ამას სხდომაზე და არცერთი მხარე ამ გარემოებას სადავოს არ ხდის, ადამიანი ფაქტობრივად განწირულია მომავალში მსგავსი კანონდარღვევის ჩადენის შემთხვევაში სულ მცირე 30-დღიანი ადმინისტრაციული პატიმრობით და შეიძლება, გაგრძელდეს 60-დღიანი პატიმრობითაც.

Tiflis24: თუ თქვენს განმარტებას გავყვებით, შეგვიძლია ვიმსჯელოთ, რომ საპარლამენტო უმრავლესობამ კანონში შეიტანა ცვლილებები, რომლებიც სოციალურ-ეკონომიკური დისკრიმინაციის პირდაპირ საფუძველს ქმნის. როგორ მუშაობს ეს კანონი პრაქტიკაში და თქვენ რომელი საქმეები შეაჩერეთ?

მე რამდენიმე საქმე შევარჩიე და იყო ასეთი მოცემულობა: ადამიანები იყვნენ სოციალურად დაუცველები, ზოგიერთს თავისი საცხოვრებელი სახლიც არ გააჩნდათ. ჰყავთ მცირეწლოვანი შვილები, არ იყვნენ დასაქმებულები, არ ჰქონდათ მუდმივი შემოსავლის წყარო და ძირითადი შემოსავალი იყო სოციალური შემწეობა, რომელსაც სახელმწიფოსგან იღებდნენ. ისინი აცხადებდნენ, რომ ვერ შეძლებდნენ ჯარიმის გადახდას. მივიჩნიე, რომ ეს დანაწესი მათთვის იყო საფრთხე, რომ მომავალში აუცილებლად იქნებოდა მათი უფლებები დარღვეული, რადგან მათ არ გააჩნდათ არანაირი საშუალება, რომ მათ გადაეხადათ დაკისრებული მინიმალური ოდენობის ჯარიმაც კი. ამის გამო მივიჩნიე, რომ კონკრეტულ შემთხვევაში დგას ადამიანის უფლებების დარღვევის საქმე.

Tiflis24: თქვენ პრაქტიკულად „ოცნების“ პარლამენტის მიერ მიღებული, რეპრესიული სამართლებრივი ნორმით ადამიანების გასამართლებაზე ამბობთ უარს. მანამდე თქვით, რომ საპარლამენტო არჩევნები ქვეყანაში ფარულობის პრინციპის დარღვევით, შესაბამისად არაკონსტიტუციურად ჩატარდა. რა რეაქცია მოჰყვა ამ გადაწყვეტილებებს?

თქვენთვის კარგად ცნობილია, რომ მე როდესაც საარჩევნო დავასთან დაკავშირებით მივიღე გადაწყვეტილება, ჩემ მიმართ ორგანიზებულად წამოვიდა თავდასხმები, ჩემი ოჯახის მიმართაც. ყველაზე დიდი “კომპრომატი” ჩემი 25-წლიანი საჯარო სამსახურში, მათ შორის სამოსამართლეო საქმიანობაში 12-წლიან პრაქტიკაში, ჰქონდათ, რომ ეს გადაწყვეტილება მოტივირებული იყო ჩემი მეუღლის მიერ მარწყვის ტორტის” დაპირებით. ეს იყო ყველაზე დიდი “კომპრომატი”.

უფრო სერიოზულად კი - იყო ძალიან ბევრი სიცრუე, ძალიან ბევრი ცილისწამება, ძალიან დიდი შეურაცხყოფა, ჩემი და ჩემი ოჯახის მიმართ. აბსოლუტურად ყოველგვარი ეთიკური სტანდარტების მიღმა. ეს ორგანიზებული თავდასხმა ჩემთვის დაახლოებით ცნობილია საიდან შეიძლება მოდიოდეს, იმიტომ, რომ შეუძლებელია  გარკვეული ორგანიზების გარეშე და გარკვეული ცენტრის გარდა ასე არსებობდეს.

ვგულისხმობ იმას, რომ საჯარო მოხელეებმაც დაახლოებით მსგავსი შინაარსის განცხადება გააკეთეს. ჩემს ვარაუდს არ ვიტყვი, მაგრამ გასაგები ხდება საიდან მოდიოდა ეს ორგანიზებული თავდასხმა. მმართველი ძალის მომხრეები ძირითადად და საჯარო მოხელეებიც ბრალს მდებდნენ, რომ დავარღვიე კანონი, ჩავიდინე დანაშაული. მათ შორის პარლამენტის წევრებმაც პირდაპირ განაცხადეს, რომ მე ჩავიდინე დანაშაული. გავიდა 1 წელზე მეტი და არავითარი კითხვა ჩემთვის არავის დაუსვია, რომ დავარღვიე თუ არა თათბირის საიდუმლოება, გარიგებული ვიყავი თუ არა ვინმესთან.

მე ვაცხადებ ახლა, რომ მათთვის თავიდანვე ცნობილი იყო, რომ ეს იყო აბსოლუტურად უსაფუძვლო განცხადებები, თუმცა მათ დასჭირდათ ამის გაკეთება, რომ გადაეფარათ ჩემ მიერ გამოცხადებული გადაწყვეტილების სამართლებრივი საფუძვლები. ეს იყო მოტივი.

Tiflis24: ფიქრობთ თუ არა, რომ ეს იყო ორგანიზებული თავდასხმა?

რა თქმა უნდა! შეუძლებელია ათიათასობით ადამიანმა ერთსა და იმავე დროს, კონკრეტულ საათებში, სოციალურ ქსელში დაწეროს ერთი და იგივე შინაარსის შეტყობინებები. სოციალურ ქსელში ერთდროულად დაიწყო ჩემი ლანძღვა, ჩემი ოჯახის, ჩემი მეუღლის, რომ მან მოიწონა ჩემი გადაწყვეტილება, რომ ის არ იყო სახელისუფლო აზრის მატარებელი. რომ, თითქოს, ჩემი გადაწყვეტილება წინასწარ შეთანხმებული იყო კონკრეტულ პოლიტიკოსებთან. თითქოს, მანიფესტაციაზე 2 საათით ადრე პოლიტიკოსებმა ეს გააჟღერეს- ეს იყო სრული სიცრუე, აბსოლუტური! შეუძლებელია, ის, რაც ჩემს გონებაში არ იყო მომწიფებული, რა გადაწყვეტილებას მივიღებდი, სხვას სცოდნოდა. კონკრეტულ დანაშაულებში დამდეს ბრალი, მაგრამ შემდგომში არავის, არც საგამოძიებო ორგანოს ელემენტარული კითხვაც არ დაუსვამს.  

Tiflis24: თუ ეს იყო დისკრედიტაციის ორკესტრირებული კამპანია თქვენ წინააღმდეგ, რა დონეზე მიიღებოდა ეს გადაწყვეტილება?

ამაზე ვერ ვიტყვი, მაგრამ მარტივად ცხადი ხდება, რომ ჩემ მიმართ ეს ბრალდებები, ცილისწამება და სიბინძურე არ იყო დაბალ ეშელონებში დაგეგმილი. სავარაუდოდ, მაღალი ეშელონებიც იყო ამაში გარეული. დღემდე მაქვს კითხვები, მაგრამ პასუხები არ მაქვს, მაგრამ ამით მე და ჩემს ოჯახს მოგვადგა უდიდესი ტკივილი, ეს არ იყო ჩემი შვილებისთვის მარტივი გადასატანი, როდესაც ასეთი სიბინძურე წამოვიდა ჩვენი ოჯახის მიმართ. ასევე იყო სხვა შემთხვევებიც, ზურგს უკან მოქმედებები. ინფორმაცია ჩემთვის ცნობილია, ამაში მონაწილე პირებიც კი მეუბნებოდნენ, მაგრამ ამბობდნენ, რომ ღიად ვერ დამიჭერდნენ მხარს, რადგან აუცილებლად შეემთხვეოდათ უსიამოვნებები.

Tiflis24: ზურგს უკან მოქმედებებში რას გულისხმობთ?

როდესაც ჩემი ოჯახის წევრი, ან ახლობელი იმ თვეების განმავლობაში - სულ სხვა საკითხებში იგრძნო, რომ რადგან მე ვიყავი მათი ახლობელი, მას ბევრი რამისთვის არ შეეძლო ვინმეს ან მომსახურების გაწევა, ან დახმარება ან ა.შ. ამას არ ჩავუღრმავდები, ფაქტები მე მაქვს, მაგრამ ერთია, რომ ეს გადაწყვეტილება და შემდგომ განვითარებული მოვლენები ჩემთვის არ იყო მარტივი ჩემთვის. არ გამოვრიცხავ, რომ ეს ყველაფერი ახლაც გაგრძელდეს ან გრძელდება.

Tiflis24: გინანიათ თქვენი გადაწყვეტილება ოდესმე? ერთ-ერთ ინტერვიუში თქვით, რომ გეუბნებიან - „რა გეშარებათ“, თქვენი პასუხი რა არის?

„რა გეშარება“ - ყველას პირველი ეს მოუვიდა თავში. ჩემი პასუხია, რომ მე არასდროს არ ვიტყვი, რომ შეცდომა არ დამიშვია და ვარ უნაკლო, მაგრამ ყოველთვის დავამტკიცებ, რომ ჩემი მოსამართლეობის პერიოდში 13 წელზე მეტია, არასდროს მიმიღია არცერთი გადაწყვეტილება - ხაზგასმით არცერთი გადაწყვეტილება, რომელიც მიმაჩნდა, რომ ეწინააღმდეგება ჩემს სინდისს, ჩემს ღირსებასა და სამართლიანობას.

არასდროს არ ვიტყვი, რომ ჩემ მიმართ ზეწოლა განხორციელდა და ამიტომ მივიღე  გადაწყვეტილებები. ყოველთვის ვარ ერთგული ჩემი გადაწყვეტილებების, ყოველთვის მიმაჩნია, რომ არის სამართლიანი. განსაკუთრებით ამ გადაწყვეტილებებს, რომლებიც საპარლამენტო არჩევნებს შეეხება, 16 საათი ვიხილავდი ამ საქმეს, 16 საათი ვუყურებდი მტკიცებულებებს, 16 საათი ვუსმენდი მხარეებს და მე ვიცი, რომ მივიღე ერთადერთი სწორი და სამართლიანი გადაწყვეტილება და სხდომის დარბაზში არცერთ მხარეს არავითარი პრეტენზია არ გამოუთქვამს. არცერთ არ უთქვამს, რომ ჩემი შეფასებები და პოზიცია არის არასწორი და ამან შეიძლება, არასწორ გადაწყვეტილებამდე მიგვიყვანოს, ეს ყველაფერი დაიწყო შემდგომ, როდესაც გამოცხადდა გადაწყვეტილება.

Tiflis24: თქვენ როგორ ხსნით ამ ფაქტს?

არავინ ელოდა ამ გადაწყვეტილების გამოტანას, ესეც არის ჩვენი პრობლემა. საქართველოს ისტორიაში, ალბათ, არ ყოფილა მსგავსი პრეცედენტი, რომ სასამართლოს მიეღო გადაწყვეტილება, რომ მთელი საქართველოს მასშტაბით პრაქტიკულად მმართველი ძალის მოწონებულ შედეგებს ფაქტობრივად აბათილებდა და ახალი საპარლამენტო არჩევნების ჩანიშვნის რეალობა დადგებოდა. სწორედ ამ გადაწყვეტილებით გავხდი ცნობილი, თუმცა მანამდეც იგივე შემართებით ვმუშაობდი, და ასე ვაგრძელებ, არაფერი შეცვლილა.

Tiflis24:  თქვენ ხშირად ამბობთ, რომ სასამართლო სისტემაში ბევრი კეთილსინდისიერი მოსამართლეა, რატომ არის დუმილი მათ შორის? რატომ ხართ მარტო, რატომ ხართ ერთი?

ეს კითხვა სხვას მიემართება. ამაზე პასუხს ვერ გავცემ, თუ სხვა მოსამართლეები რატომ არიან ჩუმად, რატომ არ იღებენ ხმას. ჩემი აზრია, რომ სასამართლო სისტემაში ბევრი კეთილსინდისიერი მოსამართლეა, რომლებიც მუშაობენ, მაგრამ ის მოსამართლეებიც კი, რომლებსაც შეუძლიათ, სისტემურ უსამართლობაზე ხმა ამოიღონ და მათი პოზიციები დააფიქსირონ, მათი ხმა არ გამიგია. რატომ? ამაზე მათ უნდა ისაუბრონ. თუ ვინმეს მიაჩნია, რომ ასეთია, მათ უნდა ისაუბრონ.

Tiflis24: 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნებთან დაკავშირებით თქვენ მიერ მიღებული გადაწყვეტილება სტრასბურგის სასამართლოში განიხილება. რა პოზიცია გაქვთ ამ საკითხზე?

საქართველოში შესაბამისმა სტრუქტურებმა, გადაწყვეტილების მიმღებმა პირებმა შეიძლება გადახედონ პოზიციებს, რადგან ევროსასამართლო გარკვეულ მტკიცებულებებსაც მოითხოვს ქართული მხარისგან. კარგად დაფიქრდნენ, შეაფასონ ჩემი გადაწყვეტილების სამართლებრივი და ფაქტობრივი საფუძვლები. მე არ მგონია, რომ ადამიანს, რომელსაც აქვს კვალიფიკაცია, გაეცნობა ფაქტობრივ მტკიცებულებებს და საქმის მასალებს, ჩაატარებს კვაზი -სასამართლო პროცესს მისთვის, თავადაც დარწმუნდება. ყველამ ნახა, რომ არჩევნების ფარულობა არ იყო დაცული. უნდა მიიღონ გადაწყვეტილება, რათა საქართველოს სახელმწიფო საერთაშორისო დონეზე არ შერცხვეს.

Tiflis24: ახლა გვიანი არ არის, საქმე ხომ უკვე სტრასბურგშია?

სამართლებრივად, ახლა უკვე ვერაფერი ვერ მოხდება, მაგრამ შეიძლება იყოს ნება გამოხატული. რატომ არის გამორიცხული, რომ პოლიტიკური გადაწყვეტილება იქნეს მიღებული, რომ თუ არჩევნებთან დაკავშირებით არის შეკითხვები, ჩატარდეს არჩევნები თავიდან, სამართლიან პირობებში? ეს არ არის ჩემი შეფასება, ეს არის დაშვება იმისა, რომ გზები არსებობს.

Tiflis24: თქვენ ამბობდით, რომ ღია და ირიბი კრიტიკა ისმის თქვენ მიმართ. საზოგადოებას გულისხმობთ, თუ ხელისუფლებაში მყოფებს?

საზოგადოების უდიდესი ნაწილი ისეთ მხარდაჭერას მიცხადებს, რომ ჩემთვის წარმოუდგენელია, მხოლოდ ეს მაძლევს იმედს. მაგრამ არიან ცალკეული პირები, პოლიტიკოსები, რომლებიც აყენებენ ცრუ ბრალდებებს. თუმცა მოქალაქეების მხრიდან ქუჩაში წარმოუდგენელ მხარდაჭერას ვგრძნობ, როდესაც მაჩერებენ და მეუბნებიან მადლობას - ჩემთვის ესაა ჯილდო. 

Tiflis24: თქვენ რა გაქვთ სათქმელი ახლა?

ყველა მოსამართლემ, ყველა მოქალაქემ იცოდეს, რომ ერთი ადამიანიც თუ იღებს ხმას, ის ქალაქი მკვდარი არ არის. საქართველოში ვერ იქნება ისეთი მოცემულობა, რომ ერთი ადამიანი მაინც არ ამოიღებს ხმას და იტყვიან, რომ სამართალი მკვდარია. 

შეიძლება მუქარაც გამოსჭვიოდეს ჩემზე ზოგიერთ საუბარში, მაგრამ მე არავის მუქარის მეშინია, ზეწოლას ვერ მოახდენენ და ყოველთვის ვიტყვი ამას ხმამაღლა. ის, რომ მე ვემსახურო სამართალს, ამაში ვერავინ შემიშლის ხელს.